Thiết kế nhà trồng nấm bào ngư: 100% nông dân LK đã thực hiện

Như mọi người đã biết sản xuất nấm thì môi trường để nấm phát triển là một yếu tố hết sức quan trọng, góp phần tăng năng xuất nấm, vậy hôm nay Tú sẽ hướng dẫn mọi người xây dựng nhà trồng nấm bào ngư tiết kiệm và hiệu quả nhất.

Cách xây dựng nhà trồng nấm bào ngư

Đối với cây nấm bào ngư xám có thể sống và phát triển tốt chủ yếu nhờ vào độ ẩm, nhiệt độ, do đó việc xây dựng nhà trồng nấm bào ngư cần phải đảm bảo điều kiện cho cây nấm phát triển

• Nền trại nên cao ráo, tránh ngập lụt khi có mưa lớn hoặc hạn chế tối đa. Vấn đề sạt trại một phần do nền đất ngập nước quá lâu dẫn đến mềm đất gây lún trại làm tăng nguy cơ đổ nếu nền móng không chắc hoặc thiết kế chưa đúng.
• Không quá gần nơi chăn nuôi (heo, bò, gà, dê…), có nguồn nước đảm bảo và thuận lợi cho việc chăm sóc nấm…(nước không được nhiễm phèn, sắt, chất độc, độ Ph từ 5.5 trở lên).
• Độ ẩm môi trường : 60 – 90%
• Nhiệt độ trong trại: 25 – 32^oC.
• Ánh sáng vừa đủ có thể đọc sách, tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể bằng cách lợp tôn sáng, làm cửa sổ trên mái…
• Trại lợp lá và nền đất mục đích để giữ độ ẩm và nhiệt độ cho trại, ta vẫn có thể sử dụng vật liệu như tôn hoặc ngói… nền bằng xi măng hoặc trải đá với cát bên dưới… Miễn sao sạch sẽ và duy trì ẩm tốt cho trại là được.
• Xung quanh trại cần phải giăng bạt kín (tránh gió), lưới (tránh sự xâm nhập của côn trùng).

Để biết nên xây dựng trại như thế nào chúng ta nên xem mô hình trồng nấm ở quy mô nào?

• Dưới 1000 bịch: Mô hình thực nghiệm trồng nghiên cứu hoặc để dùng trong gia đình… nên không cần phải giàn trại cho phức tạp, chỉ cần hàn kệ rồi để nấm lên và có thể để trong nhà với diện tích diện tích tầm 5m² là đủ.
• Dưới 5000 bịch: Cũng tương tự như ở trên nuôi trồng thử nghiệm ở trên chúng ta chỉ cần hàn kệ và để trong phòng trống hoặc nhà nuôi gia xúc bỏ trống như chuồng heo, trại gà… với diện tích tầm 25 – 35m²
• 10000 bịch trở lên: Nếu như đã có nhà kho bỏ trống hoặc chuồng nuôi gia súc ta có thể tận dụng lại có thể trồng được trên 10000 phôi với diện tích tầm 60m² trở lên.

Hiện nay chúng ta không dùng phương pháp rạch bịch ở thân phôi để cho nấm ra mà thay bằng phương pháp cho nấm ra cổ phôi và có nắp đậy. Ưu điểm là tiết kiệm diện tích nuôi trồng, chủ động kiểm soát thời điểm ra nấm.

Kho xưởng hoặc chuồng trại đa phần ở dưới được tráng xi măng và ở trên được lợp tôn, nên dẫn tới rất nóng nếu vào mùa nắng vì vậy chúng ta nên chú ý các vấn đề sau:

• Đã có kết cấu sẵn, nên dùng kệ để phôi thay vì dùng giàn dây treo để tránh phá kết cấu trước đây của kho xưởng được tận dụng lại.
• Lót thêm miếng xốp cách nhiệt trên trần để giảm hơi nóng tỏa xuống trại, lợp miếng xốp hoặc giấy cách nhiệt lên trần sẽ là giải pháp hợp lý nhất ở vấn đề này.
• Nền xi măng tất nhiên là khó có thể giữ ẩm tốt như nền đất nên phải thường xuyên tưới nền để duy trì ẩm, được cái mình rất thích đó là sạch sẽ.
• Ánh sáng và độ thông thoáng: Nhà xưởng hoặc chuồng trại nên làm thoáng gió trên mái bằng gió tự nhiên hoặc quạt hút, cũng có thể là mở cửa sổ rồi lấy lưới đen (loại lưới trồng lan che ô cửa sổ đó lại). Có thể thực hiện bằng nhiều cách miễn sao đừng cho gió lùa trực tiếp vào nấm/phôi nấm.

Kệ để nấm chỉ cần hàn đơn giản cũng không có gì phức tạp, sau đó sơn một lớp sơn phủ chống rỉ.

Ở mục này Tú chỉ chia sẻ một số yếu tố cần thiết khi làm giàn trại và sẽ không đi sâu vào chi tiết quá kĩ kiểu như ngang phải bao nhiêu mét; dọc bao nhiêu mét; cột móng thế nào; đà ngang đà dọc hàn ra sao… Vì mỗi người có các điều kiện khác nhau nên phải tùy biến sao cho phù hợp với thực tiễn.

Lời khuyên chân thành là nên đi thực tế một vài nơi để tham khảo.

Chi phí dao động từ 30 – 40 triệu (khu vực cửa Tú làm chỉ rơi vào khoảng 25 – 30 triệu) tùy giá vật liệu, công lao động từng vùng miền. Tổng chi phí cho giàn trai, bịch phôi… mọi người tham khảo bài viết này.

1. Sắt hộp mạ kẽm
2. Sắt V3, V5
3. Sắt hộp vuông
4. Mái: Là dừa hoặc tôn.
5. Bạt + lưới đen
6. Dây treo
7. Bê tông đổ móng

• Nền đất + mái lá (mái tôn + cách nhiệt sẽ hợp lý hơn)
• Giàn trại 2 mái chữ A
• Xung quanh thưng bạt + lưới đen
• Treo bịch trên dây (rẻ và tiết kiệm diện tích)

Nên ưu tiên độ kiên cố và bền vững với thời gian và mỗi bịch có cân nặng khoảng 1,2 – 1,4kg nếu làm dây treo phải tính toán sao cho có thể chịu trọng lượng tất cả các bịch khi đã treo lên giàn.

Trung bình 10.000 phôi phải cần khoảng không gian ít nhất 50m² trở lên để chứa bịch nhưng tương đối chật, tốt nhất là 60m² đổ lên, 70m² sẽ thoải mái hơn.

• Diện tích 60m²= Ngang 6m x Dài 10m
• Chiều cao: 2,5m từ mặt đất đến nơi buộc dây (đà ngang đà dọc xuống mặt đất)
• 20 hàng bịch chiều ngang (mỗi hàng bịch cách nhau 1m, xem hình 4.1 để rõ hơn)
• 1 hàng bịch có 40 dây (khoảng cách giữa các dây 13 – 15cm, dây thắt lại cách mặt đất 20cm tức là bịch thấp nhất cách đất 20cm)
• 1 dây treo 12 > 15 bịch (trung bình 12 – 14 bịch)

Lưu ý: Kích thước bề ngang và chiều dài của trại tùy vào điều kiện mỗi nơi khác nhau sẽ bố trí dây treo phù hợp.

Theo như hình vẽ Tú vẽ ra để mọi người dễ hình dung (hình vẽ không được đẹp mọi người thông cảm).

• Màu đỏ: Giàn trại
• Màu xanh lá : 1 hàng bịch theo chiều ngang
• Màu vàng: Lối đi lại để tưới nước, thu hoạch…
• Màu xanh dương: Chiều treo bịch

Chú ý: 2 hàng bịch đầu và cuối trại chỉ nên treo 1 hàng như hình vẽ và hướng vào trong trại để tránh nơi gần bạt nóng nắng sẽ làm ảnh hưởng tới nấm. Chiều treo bịch trừ 2 hàng ngoài cùng thì nên treo 2 đáy bịch sát với nhau để tận dụng không gian và chăm sóc thuận tiện

Bố trí bịch treo theo hàng ngang sẽ dễ dàng chăm sóc, có thể tưới nước theo từng hàng bịch để nấm chủ động ra theo ý muốn như hình trên

Có một ưu điểm nữa là sẽ giúp thông thoáng đối khí, như vậy trại sẽ bớt bị ngộp hầm hơi. Lưu ý tùy vào điều kiện sẵn có mọi người hãy thiết kế cho phù hợp.

Khi đã quây kín bạt rồi sao mà gió thổi vào được, những lúc thiết trời nóng hầm… nên kéo bạt lên cao khỏi mặt đất tầm 30cm – 50cm

Có phải mọi người hơi thắc mắc làm sao treo được bịch trên dây mà không bị rớt. Mọi người xem hình bên dưới nhé sẽ dùng một nút thắt để cố định, tức là cứ 4 – 5 bịch chúng ta phải dùng 1 nút thắt để giữ bịch không rớt xuống.

Bạt sáng màu được thưng xung quanh trại từ mái trở xuống mặt đất.

Dùng lưới đen (lưới lan)  thưng bên ngoài cùng với lớp bạt (mục đích để gió thổi mạnh tránh rách bạt và che kín hạn chế côn trùng). Linh hoạt ở vấn đề này có thể treo hoặc không treo lưới lan cũng được.

Lưới đen hoặc lưới mùng thưng lại ngay trên mái chữ A ngay chỗ hở hai đầu trại, không nên dùng bạt vì sẽ rất hầm hơi. Mục đích để lưu thông không khí giúp nấm có đủ Oxy như vậy phát triển sẽ tốt hơn.

Nếu xung quanh trại có nhiều cây trồng nên mua thuốc trừ sâu sinh học pha theo nồng độ hướng dẫn trên bào bì xịt xung quanh trại để khoảng 1 tuần sau cho bay hết thuốc. Sau đó dùng vôi bột rắc quanh trại và trên nền rồi dùng nước rửa sạch.

Giàn trại được làm đạt chuẩn thì công việc chăm sóc nấm cũng thuận lợi, nhưng sau một thời gian sử dụng sẽ có những bộ phận xuống cấp. Dễ nhận biết nhất là dây treo phôi khoảng 2 – 3 năm (tùy vào mật độ sử dụng, ở chỗ mình nếu dây tốt có khi tới 4 -5 năm) sẽ phải thay mới hoặc trong quá trình dùng sẽ có một vài dây bị hư nên thay ngay, dây treo phôi giá thành rẻ thời gian dùng lâu dài nên sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí bảo dưỡng.

Mái trại nếu làm bằng tôn có cách nhiệt thì gần như không hư hao nhưng với giàn lá thì 3 – 5 năm (tùy vào môi trường khí hậu) phải thay mới, chi phí thay mới cũng không quá cao chỉ ở mức trung bình cho thời gian dùng từ 3 – 5 năm

Lưới đen cũng phải thay sau 1 – 2 năm dùng, bạt khoảng 3 – 4 năm thay mới (tùy vào môi trường)

• Giàn trại phải mát mẻ, độ thông thoáng vừa phải, giữ ẩm tốt.
• Tránh gió lùa trực tiếp vào phôi lúc đang ra nấm
• Ánh sáng nhẹ (không phải ánh nắng)

Giàn trại trồng nấm bào ngư có rất nhiều kiểu khác nhau, tùy vào điều kiện môi trường; cơ sở vật chất…mỗi nơi sẽ có các cách để tận dụng thiết kế sao cho phù hợp. Không nên quá máy móc cứ nhất thiết phải rập khuôn một loại trại, làm sao để tiết kiệm chi phí và phù hợp với điều kiện của mình.

Mọi người nên lưu ý khi làm trại với mái tôn và dùng kệ để bịch, rất dễ làm bịch có nước vàng nếu không được thiết kế tốt.

Mọi người nên xem thêm các loại bệnh trên nấm bào ngư vì nơi trồng nấm cũng là yếu tố tác động không hề nhỏ, đây là vấn đề liên quan đến quá trình xây dựng giàn trại, mọi người chú ý nhé

Đến đây có lẽ nhiều người thắc mắc rằng sao không có phần hướng dẫn thi công cột móng, cách lớp lá hay tôn ra sao… Khuyên mọi người là hãy đi thực tế để xem nhé.

Hiện nay có nhiều người đưa ra các ý tưởng khá hay và đã thực hiện thành công, với mô hình trồng nấm nhỏ tại nhà (phòng trống, hiên nhà, chuồng chăn nuôi không sử dụng…)

Lời khuyên: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, mọi người rất khó có thể làm được một trại trồng nấm tốt nếu chưa đi thực tế để tìm hiểu. Mọi người đừng quá máy móc hãy làm giàn trại phù hợp với điều kiện thực tế của mình.

Xem thêm mô hình và kỹ thuật trồng nấm bào ngư hiệu quả cao tại đây